KIG przeprowadziła wśród organizacji członkowskich ankietę dot. zniesienia limitu 30-krotności składek do ZUS . Wyniki ankiety pozwoliły KIG jako jednej z wielu organizacji zabierającej głos w tej sprawie, wskazać realne obawy przedsiębiorców i wywierać skuteczniejszy wpływ na polityków.”
Badanie opinii przedsiębiorców w związku z planami likwidacji
tzw. limitu 30-krotności składek do ZUS
Krajowa Izba Gospodarcza przeprowadziła badanie opinii przedsiębiorców w związku z planami likwidacji tzw. „limitu 30-krotności”. Ankieta została rozesłana w sieci organizacji zrzeszonych
w KIG, do bazy newslettera KIG oraz dodatkowo opublikowana na stronie internetowej KIG.
Badanie zostało skierowane wyłącznie do przedsiębiorców zatrudniających osoby zarabiające więcej niż „30-krotność” (wskazano tu kwotę 11 900 brutto miesięcznie na umowie o pracę).
Zbieranie ankiet rozpoczęto 16.10.2019 zakończono zaś 30.10.2019. Zebranych zostało
148 odpowiedzi.
Podsumowanie
Przedsiębiorcy, którzy wzięli udział w badaniu bardzo mocno obawiają się skutków zniesienia limitu 30-krotności składek. Co istotne, ich zdaniem, skutki nie będę ograniczać się tylko do sytuacji finansowej przedsiębiorstwa (takie zagrożenie widzi 77,0% firm, które wzięły udział w badaniu) ale również w innych obszarach (takie zagrożenie widzi 55,4% ankietowanych). Zwraca uwagę obawa o rezygnację z pracy kluczowego dla firm grona pracowników – zarządzających procesami i organizujących pracę od strony merytorycznej. Konsekwencją będą:
- dalszy wzrost kosztów i rotacja kluczowych pracowników,
- prawdopodobne wstrzymanie rozwoju firm,
- rezygnacja z rekrutacji pracowników wszelkich szczebli.
Aż 29,3% ankietowanych firm obawia się, iż wprowadzenie regulacji może zagrozić istnieniu ich przedsiębiorstwa.
W konsekwencji należy spodziewać się powszechnych ruchów dostosowawczych w zakresie organizacji, w tym formy zatrudnienia pracowników objętych regulacją i wzrostu udziału zadań zlecanych na zewnątrz. Skoro tak, to wysokie jest prawdopodobieństwo niezrealizowania zakładanych w regulacji przychodów. Analogicznie wysokie jest ryzyko pojawienia się istotnych uszczupleń wpływów JSF w innych obszarach (podatki, składki na zabezpieczenie społeczne).
W ankiecie uczestniczyły głównie firmy z długą tradycją działalności. Istotny był udział eksporterów prowadzących operację tak w UE i jak i poza nią. Nie można powiedzieć, by problemy z wpływem regulacji zgłaszały jedynie nieliczne przedsiębiorstwa, które łączy wielkość zatrudnienia, czy miejsce prowadzenia działalności. Wpływ regulacji jest bardziej uniwersalny.
Co ważne skutki regulacji nie będą dotkliwe wyłącznie dla specyficznych firm mających wysoki udział w kosztach pracowniczych dobrze opłacanych specjalistów. To będzie również kłopot firm, w których udział pracowników wysoko opłacanych jest pozornie niewielki, a problemy będą
tu nie tylko finansowe, ale również dotyczące organizacji produkcji.
Wyniki badania
Dominują przedsiębiorstwa obawiające się negatywnego wpływu likwidacji „limitu 30-krotności” na finanse przedsiębiorstwa. Odpowiedzi, iż wpływ będzie silny w kategoriach: zdecydowanie tak, tak i raczej tak było odpowiednio: 32 stanowiących 21,6%, 41 stanowiących 27,7% i 41 27,7%. Zdecydowanie mniej było odpowiedzi wskazujących że wpływ na finanse raczej nie będzie istotny lub nie będzie go wcale – odpowiednio 20 odpowiedzi stanowiące 13,5% oraz 8 odpowiedzi stanowiące 5,4%.
Wpływ na finanse wynikający wprost ze zmiany regulacji (wyższe składki po stronie pracodawcy) oczekiwany jest też w związku z koniecznością zrekompensowania pracownikom obniżenia płac
w wymiarze netto (o składkę po stronie pracownika). Już obecnie podwyżki planuje
12 respondentów stanowiących 8,1%, 58 respondentów stanowiących 39,2% jeszcze nie wie,
czy zdecyduje się na wprowadzenie takich podwyżek. Podmiotów, które nie przewidują regulacji płac jest 78, co stanowiło 52,7%.
Zwraca uwagę iż przedsiębiorcy bardzo poważnie obawiają się rezygnacji z pracy pracowników objętych nową regulacją. Aż 55 odpowiedzi stanowiących 37,2%, już teraz wskazywało, że może być to poważny problem. Mniej odpowiedzi wskazywało brak obaw w tym zakresie –
38 stanowiące 25,7%. Zwraca uwagę również to, że obecnie dla sporej liczby firm trudno jest
to przewidzieć – 55 odpowiedzi stanowiące 37,2%.
Do tego dochodzi jeszcze większa pewność, iż regulacja utrudni pozyskiwanie specjalistów –
92 pozytywne odpowiedzi stanowiące 62,2%, przy 32 stanowiących 21,6% odpowiedziach przeciwnych i 24 stanowiących 16,2% bez zajęcia stanowiska.
Zwraca uwagę, że skutki wprowadzenia regulacji mogą okazać się na tyle dotkliwe dla firm i ich pracowników, że może dość powszechnie pojawić się skłonność do dostosowania się po stronie organizacyjnej. Już teraz spora część firm przewiduje zmiany form zatrudnienia pracowników. Takich odpowiedzi było 40 stanowiących 27,0%. Nie przewiduje zmian w tym zakresie
60 odpowiadających stanowiących 40,5%. Wysoki jest odsetek firm, które jeszcze nie zdecydowały w tym zakresie – 48 odpowiedzi stanowiących 32,4%. Wypada podkreślić, że uzyskany rozkład odpowiedzi wskazuje na to, że wysokie jest prawdopodobieństwo niezrealizowania zakładanych w regulacji przychodów. Dodatkowo zaś efektem dopasowań może być istotne uszczuplenie wpływów JSF w innych obszarach (podatki, składki na zabezpieczenie społeczne).
W świetle powyższego nie dziwi, że powszechne jest przekonanie przedsiębiorców, iż regulacja poważnie wpłynie również na inne, niż kondycja finansowa, obszary działania ich przedsiębiorstw. Konieczność zmiany cenników przewidziało 46 firm stanowiących 31,3%, a dodatkowo
10 odpowiedzi stanowiących 6,8% wskazuje koniczność renegocjacji umów z kontrahentami. Sporo zmian można też oczekiwać w zakresie organizacji pracy w tym:
- zmiany formy zatrudnienia 32 odpowiedzi stanowiących 21,6%,
- zmiany wymiaru etatu obecnie zatrudnionych 7 odpowiedzi stanowiących 4,8%,
- zwiększenia udziału prac zlecanych na zewnątrz 20 odpowiedzi stanowiących 13,6%.
Zwraca uwagę, że 16 odpowiedzi stanowiących 10,6% wskazuje reakcję w postaci wstrzymania rekrutacji. W gronie potencjalnych innych obszarów negatywnego oddziaływania wprowadzenia regulacji wskazywane były również odejścia z pracy i zwiększenie rotacji pracowników.
Znamienne jest, że na pytanie, czy nowa regulacja może zagrozić bytowi Twojego przedsiębiorstwa aż 43 odpowiedzi stanowiące 29,3% głosiło „tak”. W dodatku 33 odpowiedzi stanowiących 22,4% wskazywało, że na dzień wypełniania ankiety trudno jest to określić. Odpowiedzi „nie” było 71 co stanowiło 48,3%.
Firmy które wzięły udział w badaniu
Dominowały firmy zatrudniające od 50 do 250 osób (62 odpowiedzi stanowiące 41,9%). Wysoki był też udział firm zatrudniających od 10 do 50 osób (36 odpowiedzi stanowiące 24,3%). Zwraca uwagę udział firm zatrudniających poniżej 10 osób (29 odpowiedzi stanowiących 19,6%),
ale również firm największych – zatrudniających powyżej 250 osób. W przypadku firm najmniejszych udział był wyższy od oczekiwanego (zazwyczaj myśli się o niewielkich firmach jako
o takich, gdzie poziom sprzedaży i wydajności rzadko pozwala na wysokie uposażenia).
W przypadku firm największych udział był niższy od oczekiwanego, wszak to właśnie w firmach największych (ze względu na skalę, skomplikowanie produkcji i zarządzania, a także na wysokie wymagania wkładu intelektualnego) oczekuje się istnienia licznych wysoko opłacanych stanowisk.
W badaniu wzięły udział niemal wyłącznie firmy o długim stażu działalności – przekraczającym
10 lat (128 podmiotów stanowiących 86,5%). Drugą co do liczebności populację stanowiły firmy działające od 1 roku do 5 lat (13 odpowiedzi stanowiących 8,8%). Niewielki zaś był odsetek firm działających od 5 do 10 lat (5 odpowiedzi stanowiących 3,4%), oraz działających krócej niż rok
(2 odpowiedzi stanowiące 1,4%).
Znaczący był udział firm prowadzących działalność eksportową. Łącznie było to 49 respondentów stanowiących 33,1%. Co istotne, w grupie tej większość stanowiły podmioty prowadzące operacje również poza Unią Europejską (31 podmiotów stanowiących 20,9% ogółu badanych podmiotów). W przypadku 18 podmiotów stanowiących 12,2% ogółu badanych podmiotów eksport prowadzony był wyłącznie w UE. Spośród podmiotów prowadzących działalność na terenie kraju – ogólnopolską skalę zgłosiło 28 podmiotów stanowiących 18,9%, regionalną 17 podmiotów stanowiących 11,5% oraz lokalną 54 podmioty stanowiące 36,5%.
W badaniu wzięły udział podmioty ze wszystkich województw. W przypadku większości województw liczba biorących udział podmiotów była proporcjonalna do potencjału ekonomiczno-demograficznego regionu. Pojawiło się jednak kilka województw, gdzie udział odpowiadających przedsiębiorstw odbiegał istotnie na plus lub minus od owego potencjału.
Dominowały dwa rodzaje lokalizacji przedsiębiorstw. Pierwszym były miasta powyżej 250 tys. mieszkańców (45 odpowiedzi stanowiących 30,4%) drugim zaś miasta liczące do 50 tys. mieszkańców. W przypadku miast z ludnością od 100 do 250 tys. zanotowano 17 odpowiedzi stanowiących 11,5%, natomiast w przypadku miast liczących od 50 do 100 tys. mieszkańców
24 odpowiedzi stanowiących 16,2%. Zwraca uwagę 9 odpowiedzi stanowiących 6,1% określających miejsce prowadzenia działalności jako wieś.
W przypadku zdecydowanej większości odpowiadających firm, udział pracowników objętych regulacją dot. „limitu 30-krotności” nie przekraczał 5%. Było to 118 firm stanowiących 79,7%. Udział ankietowanych w pozostałych przedziałach prezentował się nastepująco:
- od 5% – do 10 % zadeklarowało 16 podmiotów stanowiących 11,5%,
- między 10% a 25% było 9 stanowiły one 6,1%;
- między 25% a 50% były 3 firmy stanowiące 2,0%,
- między 50% a 90% jedna firm stanowiąca 0,7% i
- powyżej 90% 1 firma stanowiąca 0,7%.